سوال: آیاخداوندمتعال همه گناهان رامیبخشدیافقط بعضی گناهان راموردعفوقرارمیدهد؟
بنده همان به که ز تقصیر خویش عذر به درگاه خدای آورد
ورنه سزاوار خداوندیش کس نتواند که به جای آورد
(گلستان سعدی)
برای پاسخ به سوال مطرح شده نظر شما را به دوآیه ذیل جلب مینمایم:
«قل یا عبادی الّذین أسرفوا علی أنفسهم لا تقنطوا مِن رحمة الله إنّ الله یغفر الذّنوب جمیعاً إنّه هو الغفور الرّحیم وأنیبوا‌إلی ربّکم؛(زمر آیة 53.)
ای بندگان خدا که بر خود اسراف و ستم کرده‌اید، از رحمت خداوند نا امید نشوید که خدا همة گناهان را می‌آمرزد واو بسیار بخشنده و مهربان است و به درگاه پروردگارتان انابه کنید».
إِنَّ اللَّهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ وَ یَغْفِرُ ما دُونَ ذلِکَ لِمَنْ یَشاء(.نساء آیه 48.)
خداوند (هرگز) شرک را نمىبخشد و پائینتر از آن را براى هر کس بخواهد (و شایستگى داشته باشد) مىبخشد.
درآیه اول خداوند متعال اعلام مینمایدکه همه گناهان را میبخشیم .ولی درآیه دوم فقط شرک را ازاین بخشش استثناء میکند .
بنابراین میتوان این طور گفت که خداوند متعال همه گناهان آدمی را به شرط توبه وبازگشت به جانب حق وروی گردانی ازگناه می بخشد وحتی نظر مفسران در مورد آیه دوم نیز این است که خداوند متعال کسی را که با شرک از دنیا برود مورد رحمت وبخشش خود قرارنخواهد داد ولی اگر قبل از مرگ دردنیا از شرک خود توبه کند وبه درگاه وحدانیت ایزدی روی آورد گناه شرک نیز بخشیده میشود.
" شرک" به هیچ وجه بخشوده نمىشود، مگر اینکه از آن دست بردارند و توبه کنند و موحد شوند.( تفسیر نمونه ج3، ص:409.)
ولیکن بعضی گناهان جنبه حق الناس به خود میگیردکه راضی کردن کسی که به هرنحوحقی ازاوضایع کرده ایم واجب ولازم است اما در حقوق الناس غیر از توبه به درگاه خدا باید در صورت امکان رضایت صاحب حق را جلب کرد. اگر حق مالی است، آن را به صاحبان مال یا وارثان پرداخت نمود. اگر مدیون آنان را نمی شناسند یا امکان دسترسی به آنان را ندارد، با اجازه حاکم شرع ردّ مظالم نماید.
بنابراین در توبه از حق الناس، لازم است حقوق مردم اعم از تعدّی به مال، جان و آبرو و حیثیت آن ها که تضییع شده، جبران شود و از وی حلالیت و رضایت گرفته شود و در صورت عذر(مثل حلالیت خواستن ازکسی که غیبتش را کرده اید که باعث کدورت و ناراحتی و مفسده می شود) برای وی دعا و استغفار کند و به نیتشان کار خیر انجام دهد.
توجه شود که یکی از دام های شیطان برای اینکه انسان به گناه ادامه دهد این است که اورا از رحمت وبخشش خدامأیوس وناامید کندواورا وسوسه کندکه تودیگرراهی برای برگشت نداری و توبه وبازگشت توبه جانب خدا هیچ فایده ای ندارد وانسان را به گناه مشغول نماید.
بنابراین هرگناهی هرچندبار که انسان انجام دهد باید به درگاه خدا روی آورد ودرنزداو توبه کند امیداست که موردرحمت خداواقع شود. البته گناه نکردن خیلی مطمئن تر از توبه کردن است.
امیرالمومنین حضرت علی(علیه السلام): عجب دارم از کسی که از رحمت خدا ناامید می شود و حال آنکه محو کننده گناهان را در اختیار دارد. از حضرت پرسیده شد : محوکننده گناهان چیست؟ فرمودند: توبه و استغفار، خود را با استغفار معطر و خوشبو سازید تا بوهای بَدِ گناهان شما را رسوا نکند. عین الحیوه صفحه 187
ولی این نکته خالی ازلطف نیست که چراگناه؟
امام حسین (علیه السلام ) فرمودند: "پنج کار انجام بده و هر چه می خواهی گناه کن .
اول : روزی خدا را نخور و هر چه می خواهی گناه کن .
دوم : از ولایت و حکومت خدا خارج شو و هر چه می خواهی گناه کن .
سوم : جایی را پیدا کن که خدا تو را نبیند و هر چه می خواهی گناه کن .
چهارم : وقتی عزرائیل برای گرفتن جان تو می آید، او را از خود دور کن و هر چه می خواهی گناه کن .
پنجم : وقتی مأمور و مالک جهنم می خواهد تو را در آتش بیندازد، در آتش نرو و هر چه می خواهی گناه کن .
حامد ناصری