معرفت و شناخت امام زمان(عج)، امری حتمی و ضروری است؛ زیرا طبق حدیث نبوی، مرگ کسی که نسبت به امام زمانش آگاهی ندارد، مرگ جاهلیّت است. بنابراین یکی از وظایف یک مسلمان این است که امام زمانش را بشناسد و در این راه، از هیچ کوششی دریغ نورزد؛ از جمله، دعا برای شناخت امام است که از خدا استعانت بجوید و بخواهد که معرفت امام را برای او میسّر و مقدور نماید.
۱. دعا برای شناخت امام زمان(عج)
معرفت و شناخت امام زمان(عج)، امری حتمی و ضروری است؛ زیرا طبق حدیث نبوی، مرگ کسی که نسبت به امام زمانش آگاهی ندارد، مرگ جاهلیّت است. بنابراین یکی از وظایف یک مسلمان این است که امام زمانش را بشناسد و در این راه، از هیچ کوششی دریغ نورزد؛ از جمله، دعا برای شناخت امام است که از خدا استعانت بجوید و بخواهد که معرفت امام را برای او میسّر و مقدور نماید.
در این مورد، دعای معروفی است که مرحوم کلینی در کتاب «اصول کافی» نقل کرده است. در این دعا پس از درخواست معرفت خدا، معرفت رسول خدا(ص) و معرفت امام مسئلت شده و دستور مواظبت آن به مؤمنان و منتظران ظهور حضرت داده شده است:
«اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی نَفْسَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی نَفْسَکَ لَمْ أَعْرِفْ رَسُولَکَ؛ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی رَسُولَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی رَسُولَکَ لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَکَ؛ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی حُجَّتَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی حُجَّتَکَ ضَلَلْتُ عَنْ دِینِی؛
خدایا! تو مرا به خود شناسا کن که اگر تو شناسایم به خویش نفرمایی، رسولت را نخواهم شناخت؛ خدایا! تو رسولت را به من بشناسان وگرنه حجّتت را نخواهم شناخت؛ خدایا! تو حجّتت را به من بشناسان و گرنه از دین خود گمراه خواهم شد.»
کسی که شیفته واقعی امام زمان(عج) است، در دعا برای ظهور مولایش، اسیر الفاظ و گرفتار عبارت‌پردازی نیست؛ بلکه از عمق جان دعا می‌کند و با تمام وجود، گمشده‌اش را می‌طلبد. تنها زبانش سخن نمی‌گوید؛ بلکه قلبش در هجران یار می‌سوزد، دلش در فراق محبوب، مضطرب است و دیدگانش در انتظار دیدار، اشکبار است.
بزرگان دین، به دوستان و مؤمنان و عاشقان حضرت مهدی(عج) دستور مواظبت این دعا را برای همیشه داده‌اند. بنابراین می‌توان آن را یکی از وظایف شمرد.
۲. دعا برای سلامتی امام زمان(عج)
یکی از وظایف دوستان امام این است که برای سلامت و صیانت حضرت از خطرات و بلایایی که جان ایشان را تهدید می‌کند، با هر زبانی که بدان مسلّطند، دعا کنند و بهتر آن است که دعاهای مأثور را بخوانند (مانند: دعای اللهم کن لولیک…) و ادعیه دیگر که در «مفاتیح الجنان» آمده است.
۳. دعا برای تعجیل در ظهور امام زمان(عج)
یکی از وظایف مسلّم شیعیان در زمان غیبت امام زمان(عج)، دعا برای قرب ظهور و درخواست تعجیل در قیام آن حضرت است. شیعه راستین و دلباخته امام زمان(ع)، کسی است که در هر صبح و شام و با هر نماز و نیاز، دست حاجت به پیشگاه خدای رئوف دراز کرده و از او ظهور مولایش را بطلبد.
عاشق دلباخته، صبح و شام نمی‌شناسد و در تمام ساعات، منتظر ظهور یار و مشتاق دیدار جمال محبوب است. امام صادق(ع) فرمودند:
«فَتَوَقَّعُوا الْفَرَجَ صَبَاحاً وَ مَسَاءً؛
باید در هر صبح و شام، در انتظار ظهور صاحب خود باشی.»
و در حدیث دیگر فرمودند:
«وَ تَوَقَّعْ اَمْرَ صَاحِبِکَ لَیْلَکَ وَ نَهارَکَ؛
باید شب و روز، منتظر فرار رسیدن ظهور صاحب خود باشی.»
بنابراین بر همه شیفتگان آن حضرت لازم است که همیشه به یاد آن امام همام بوده و برای تعجیل در ظهورش دعا کنند و از خدا ظهور او را هرچه سریع‌تر بخواهند؛ زیرا با آمدن او تمام ملل نجات می‌یابند و شیعه به اوج عزّت و عظمت خود می‌رسد.
یقیناً در دولت اهل بیت پیامبر(ص)، شیعیانشان به اوج عزّت خواهند رسید و دشمنانشان به حضیض ذلّت؛ چنان‌که حضرت ولیّ‌عصر(عج) فرمودند:
«أکْثِرُو الدُّعاءَ بِتَعْجیلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذلِکَ فَرَجُکُمْ؛
برای فرج ما بسیار دعا کنید؛ چرا که فرج شما در آن است.»